Buğday üzerine genetik araştırmalar

Gıda fiyatları dünyanın ana tarım bölgelerindeki kötü hava şartları nedeniyle son aylarda artıyor.

Uzmanlar iklim değişikliğine bağlı olarak sert hava koşullarının devam edeceğini tahmin ediyor. Bu arada araştırmacılar giderek artan dünya nüfusunu beslemek için yeni yöntemler geliştirmeye çalışıyor. Bu yöntemlerden biri moleküler biyolojiden yararlanıyor.
Maryland Üniversitesi’ndeki serada araştırmacılar yeni nesil buğday üretiyor. Amaçları Maryland eyaletindeki çiftçilerin geçen yılki buğday rekoltesinin yarısına zarar veren bir hastalıkla başa çıkmalarını sağlamak.

Çalışmalarıyla ilgili bilgi veren araştırmacı Jose Costa, esas zorluğun, çok ürün veren yerel buğday türlerinin az ürün veren ancak mantara dayanıklı Çin buğdayıyla çiftleştirmek olduğunu söylüyor. Uzman, ”Binlerce bitkiden sadece bir ya da ikisi doğru gen kombinasyonunu taşıyacak,” diyor.
Genetik alanındaki son gelişmeler bunu kolaylaştırıyor. Buğdayın genetik kodunun haritasını çıkaran uzmanlar, mantara dayanıklılık ve verimlilik genleri gibi bazı kilit genleri belirlemeyi başardı. Bir diğer uzman Lydia Cardwell, bu genlerin yerini kolayca bulmak için bazı genetik işaretlerden yararlandıklarını söylüyor: ”Yol tarif ederken nasıl bazı işaretlerden yararlanırsak biz de genetik işaretler kullanıyoruz.”
Uzmanlar Maryland’da yetişen bir buğday türüyle Çin’den gelen türü aşılıyor. Kısa süre önceye kadar uzmanlar binlerce tür arasından hem verimli hem de dayanıklı olanı bulmak için test tarlalarından yararlanıyordu. Şimdiyse bitkiler oda büyüklüğündeki kuluçka makinelerinde yetiştiriliyor.
Döllenen her bitkiden genetik madde çıkarılıp işaretler aranıyor. Bu şekilde doğru bitkiyi tanımlamak kolaylaşıyor. Araştırmacı Costa, tarlalardaki bazı bitkilere şans eseri mantar bulaşmadığını söylüyor: ”Genetik işaretler bitkilerin doğru geni taşıyıp taşımadığını gösteriyor.”
Jose Costa’ya göre, iklim değişikliği, nüfus artışı, tarım zararlıları ve hastalıklarla mücadele çiftçilerin karşılaştığı en büyük sorunlar. Bilimadamı Costa, tarım alanında kaydedilen ilerlemenin dünyada açlık sorunuyla mücadelede etkili olacağını umuyor.