Pestisitler, tarımda zararlı böcekler, hastalıklar ve yabani otlarla mücadele için kullanılan kimyasal veya biyolojik maddelerdir. Ancak, yanlış veya aşırı kullanım, insan sağlığına ve çevreye ciddi zararlar verebilir.
Pestisitler Nedir ve Zararlı mıdır?
İnsanlık, tarımın başlangıcından bu yana zararlı organizmalarla mücadele ediyor. Geçmişte, bitkisel kaynaklı ve etkisi sınırlı yöntemler kullanılırken, günümüzde artan gıda talebi, iklim krizi, savaşlar ve tarım alanlarının azalması nedeniyle pestisit kullanımı yaygınlaştı. Verimli tarımı desteklemek için pestisitler önemli olsa da, biyoçeşitliliği koruyan ve sürdürülebilir tarıma uygun şekilde, bilinçli uygulanmaları şarttır.
Sentetik Pestisitlerin Ortaya Çıkışı
Modern tarımda kullanılan ilk sentetik pestisit DDT’dir. 1939’da İsviçreli kimyager Paul Hermann Müller tarafından geliştirilen DDT, böceklere karşı güçlü etkisiyle sıtma ve tifüs gibi hastalıkları taşıyan haşerelerle mücadelede çığır açtı. Bu buluş, Müller’e 1948’de Nobel Ödülü kazandırdı ve milyonlarca hayat kurtardı.
Pestisitlerin Ruhsat Süreci ve Doz Belirleme
Pestisitlerin tarımda kullanılabilmesi için sıkı denetimlerden geçmesi gerekir. İnsan ve çevre sağlığına etkileri, iyi laboratuvar uygulamaları (GLP) ile deney hayvanları üzerinde test edilir. Bu testler, zarar vermeyen en düşük dozu (NOAEL) belirler. NOAEL’in %1’i, günlük alınabilir doz (ADI) olarak kabul edilir. Ürünlerde bulunmasına izin verilen maksimum pestisit miktarı ise maksimum kalıntı limiti (MRL) olarak tanımlanır. MRL, pestisitin doğru kullanıldığını gösterir ve ülkelere göre değişiklik gösterebilir. Daha yüksek dozlar (ARfD ve NOAEL) ise sağlık riski taşır.
Organik Tarımda Pestisit Kullanımı
Organik tarımda pestisit kullanımı daha azdır ve sıkı denetim altındadır. Organik sertifikasyon kuruluşları, pestisit kalıntılarının belirlenen sınırlar içinde olduğunu kontrol eder. Ünlü bilim insanı Paracelsus’un dediği gibi, “Her şey zehirdir, zehri zehir yapan dozdur.”
Doz Güvenliği ve Kalıntı Sorunu
Pestisitler bitkilere doğrudan uygulanır ve kalıntı bırakabilir. Kalıntı, ancak hassas analizlerle tespit edilir. Eğer kalıntı MRL’nin üzerindeyse risk taşır; MRL içindeyse, ADI ile karşılaştırılır. 60 yılı aşkın süredir bu yöntemlerle güvenli kullanım sağlandığı kabul edilir. Ayrıca, pestisit uygulamasından hasada kadar geçen süre (PHI), kalıntının zararsız seviyelere inmesini sağlar.
Meyve ve Sebzelerdeki Kalıntılar Nasıl Temizlenir?
Meyve ve sebzeler bol suyla yıkanarak temizlenmelidir, ancak bu yöntem tüm pestisit kalıntılarını yok etmez. Kalıntıların sofraya ulaşmaması için tarımda “5D” kuralı uygulanmalıdır: Doğru teşhis, doğru pestisit, doğru zaman, doğru doz ve doğru ekipman. Bu, sağlıklı ve verimli tarım için kritik bir adımdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Computer - Internet Technology Design World -----------Bilim ve Teknik -----------internet,oyun,bilgisayar,bilişim,Programlama,Bilim Network,Msn,Yahoo,messenger,Gmail,Hotmail