Bir önceki yazımızda “
Binalar Nasıl Ayakta Kalır?
” sorusunu cevaplamıştık. Şimdi ise üzerindeki canlı ve cansız yükleriyle birlikte yer çekimine karşı dengede kalabilecek şekilde inşa ettiğimiz binalarımızı rüzgâr ve deprem gibi değişken dış etkenlere karşı nasıl dayanıklı hâle getirebileceğimizi gözden geçireceğiz.
tampatra / İStock
Deprem Nasıl Oluşur?
Yer kabuğu tektonik plakalardan oluşur. Tektonik plakalar yavaş ama sürekli bir hareket hâlindedir. Bu hareket sonucunda plakalar birbirleriyle çarpışabilir, birbirlerinden uzaklaşabilir ya da birbirlerine sürtünebilir. Bu plakaların birleştiği sınırlar olan fay hatlarında biriken enerji depremlerle açığa çıkabilir. Depremle ortaya çıkan enerji, sismik dalgalarla yer kabuğunda yayılarak binalara ulaşır.
Enerjinin korunumu yasası gereği enerji yoktan var edilemez, var olan enerji ise yok olamaz ancak farklı bir enerji türüne dönüşebilir. Bu nedenle binaların depreme dayanıklı olacak şekilde tasarlanabilmesi için öncelikle depremler sonucu açığa çıkan enerjinin binaya zarar vermeyecek enerji türlerine dönüştürülmesi gerekir. Depremler sonucu açığa çıkan enerji sismik dalgalar ile yer kabuğunda yayılarak binalara ulaşır. Bu enerji binalar tarafından depolanabilir ya da sönümlenebilir. Binaların deprem